ایجاد شدن چین و چروک چه خط خنده و خط اخم، چه خطوط پنجه کلاغی و چین و چروک‌های دور چشم کاملاً عادی است. چین و چروک‌های روی پوست خطری ندارند و بسیاری از مردم آنها را به عنوان نشانه طبیعی بالا رفتن سن می‌پذیرند. اما ممکن است شما دوست نداشته باشید که پیر به نظر برسید و به دنبال راهی برای از بین بردن چین و چروک‌ها و بازیابی جوانی باشید.
راه های رفع چین و چروک پوست
روش‌های مختلفی برای رفع چین و چروک وجود دارد که پوست را صاف‌تر و جوان‌تر می‌کنند. پرکاربردترین روش‌های جوانسازی پوست را در این مقاله توضیح می‌دهیم تا اگر قصد دارید چین و چروک‌های روی پوستتان را از بین ببرید، بتوانید بهترین روش را آگاهانه با توجه به شرایطتان انتخاب کنید. از پزشکی که انتخاب کرده‌اید، بپرسید که هر کدام از این روش‌ها تا چه حد برایتان مناسب است. برای اثبات تاثیرگذاری و سودمندی بعضی از این روش‌ها مستندات علمی بیشتری وجود دارد. همچنین متخصص می‌تواند عوارض احتمالی هر روش را برایتان توضیح بدهد.
کرم‌ها و ژلهای پوستی
کرم‌های بسیاری در بازار وجود دارد که سازندگان تمام آنها ادعا می‌کنند که محصولاتشان خطوط ریز و ظریف روی پوست را کمتر می‌کنند، اما این محصولات نمی‌توانند چین و چروک‌ها را از بین ببرند.
کرم‌ها و ژلهای حاوی رتینوئید (نوعی ویتامین آ) خطوط ریز روی پوست و بعضی نشانه‌های جزئی‌تر پیری پوست را بهبود می‌دهند. این محصولات در واقع پوست را محکم می‌کنند تا خطوط ریز روی پوست کمتر دیده شود.
برای تهیه کرم‌های حاوی رتینوئید به نسخه پزشک نیاز دارید. ضمناً باید بدانید که استفاده از این نوع کرم‌ها بدون عوارض جانبی نیست. کرم‌های رتینوئید پوست را تحریک می‌کنند و آن را در برابر آفتاب سوختگی آسیب‌پذیرتر می‌کنند. قبل از مصرف هر نوع کرم یا ژلی حتماً بروشور دارو و روش مصرف آن را به دقت مطالعه کنید و سوالاتتان را از پزشک داروساز یا پزشک معالجتان بپرسید.
لایه‌بردارهای شیمیایی
لایه‌بردارهای شیمیایی بافت پوست صورت را بهبود می‌دهند و صاف می‌کنند. لایه‌بردارها از مواد شیمیایی مختلفی برای برداشتن لایه‌های فوقانی آسیب دیده پوست استفاده می‌کنند و به رفع خطوط و چین و چروک‌های ظریف کمک می‌کنند. لایه‌بردارهای شیمیایی در گونه‌های ملایمی که بدون نسخه به فروش می‌رسند تا گونه‌های عمیق‌تر عرضه می‌شوند.
اگر خطوط ریزی روی پوستتان وجود دارد، از لایه‌بردارهای بدون نسخه می‌توانید برای بهبود ظاهر پوست استفاده کنید. اما برای انجام دادن لایه‌برداری عمقی باید به کلینیک یا بیمارستان مراجعه کنید تا پزشک مجرب این کار را برایتان انجام بدهد. هنگام انجام دادن لایه‌برداری‌های عمیق این احتمال وجود دارد که جای زخم روی پوست باقی بماند یا رنگ پوست تغییر کند. هرچه لایه‌برداری عمیق‌تر باشد، اثر آن بیشتر است. البته نباید از یاد ببرید که هرچه لایه‌برداری عمیق‌تر باشد، به همان نسبت احتمال بروز عوارض آن بیشتر است، دوران نقاهتش طولانی‌تری است و مدت بیشتری باید از نور خورشید دوری کنید.
درم ابریژن و میکرودرم ابریژن
درم ابریژن عمدتاً برای رفع خطوط دور دهان به کار برده می‌شود. در این روش متخصص سطح پوست را با نوعی وسیله مکانیکی دستی می‌تراشد و به نوعی “سنباده می‌زند.” این عمل تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود یا این که متخصص تزریقی را برای بلوک عصب و آرام کردن درد انجام می‌دهد. وقتی لایه سطحی پوست برداشته می‌شود، پوست فرآیند التیام‌بخشی را شروع می‌کند و به این ترتیب پوستی صاف‌تر و محکم‌تر ایجاد می‌شود. ممکن است درم ابریژن تغییراتی را در رنگ پوست ایجاد کند و جای زخم باقی بگذارد. درم ابریژن نیز مانند لایه‌برداری هرچه عمقی‌تر باشد، موثرتر است و به همان نسبت دوران نقاهت طولانی‌تری دارد.
اگر چروک‌ها عمیق باشد، بهتر است درمان هر شش تا دوازده ماه یکبار تکرار شود.
کریستال‌های بسیار ریز یا مواد ساینده دیگر در روش میکرودرم ابریژن روی صورت پاشیده می‌شود. این ساییدگی بر ساختار سطحی‌ترین لایه پوست اثر می‌گذارد و در نتیچه پوست صاف‌تر می‌شود.
جوانسازی صورت با لیزر
جوانسازی صورت با لیزر اسکارهای خفیف یا خطوط و چروک‌های ریز ناشی از آفتاب سوختگی و بالا رفتن سن را کاهش می‌دهد.
از لیزر (پرتوی نور پرتوان) برای برداشتن لایه‌های فوقانی پوست صورت استفاده می‌شود. به علاوه لیزر رشد فیبرهای کلاژن جدید را تحریک می‌کند و باعث کلاژن‌سازی می‌شود. به موازات التیام یافتن ناحیه درمان، پوست جدیدی تشکیل می‌شود که سفت‌تر و محکم‌تر است. هرچه لیزردرمانی قوی‌تر باشد، اثر آن چشمگیرتر و البته دوران بهبود و احتمال بروز عوارض جانبی آن نیز بیشتر است.
تزریق بوتاکس
تزریق سم بوتولینوم به رفع بعضی از چین و چروک‌ها کمک می‌کند. سم بوتولینوم عموماً با نام “بوتاکس” شناخته می‌شود، البته بوتاکس در واقع نام تجاری نوعی از سم بوتولینوم است.
تزریق بوتاکس غالباً برای از بین بردن خطوط روی پیشانی و خط اخم یا به عبارتی رفع خطوطی انجام می‌شود که در اثر حالت دادن به صورت ایجاد می‌شوند. به علاوه بوتاکس برای کاهش خطوط گوشه‌های چشم (خطوط پنجه کلاغی) نیز تزریق می‌شود. بوتاکس صرفاً می‌تواند چروک‌های فعالی را از بین ببرد که در اثر حرکت کردن عضلات ایجاد می‌شوند. بوتاکس اثری بر چین و چروک‌ها یا خطوطی ندارد که در حالت بی‌حرکت بودن عضلات صورت نیز وجود دارند.
متخصص پوست بوتاکس را در عضلات خاصی از صورت تزریق می‌کند، در نتیجه این عضلات شل یا فلج می‌شود و به این ترتیب حرکت کردن آنها باعث پدیدار شدن چین و چروک نمی‌شود. ممکن است یک تا سه روز طول بکشد تا اثر تزریق بوتاکس مشخص شود و نتیجه نهایی نیز بعد از گذشته یک یا دو هفته قابل مشاهده خواهد بود. ماندگاری اثر بوتاکس سه تا شش ماه است، بنابراین اگر می‌خواهید که نتیجه را حفظ کنید، باید تزریق را تکرار کنید.
یکی از مشکلاتی که گاهی در اثر تزریق بوتاکس پیش می‌آید، ضعف بخشی از صورت است. این ضعف پی‌آمد فلج شدید عضلات تزریق شده یا مجاور محل تزریق است و موقتی است. همچنین تزریق بوتاکس در دوران بارداری یا شیردهی مجاز نیست و بیماران مبتلا به اختلال‌های عصبی از قبیل میاستنی گراویس نمی‌توانند تزریق بوتاکس را انجام بدهند.
تزریق ژل
ژل یا فیلرهای تزریقی اثر حجم‌دهنگی دارند و در واقع با پر کردن چین و چروک‌ها به صاف شدن پوست کمک می‌کنند. ژل عموماً برای رفع خطوط دور بینی و لب و برای برجسته کردن لب‌ها تزریق می‌شود. ژلهای مختلفی وجود دارد که هر کدام به شیوه خاصی عمل می‌کنند و اثر آنها می‌تواند موقتی یا دائمی باشد.
در گذشته از ژلهای دائمی مانند سیلیکون استفاده می‌شد، اما تزریق این ژل‌ها در صورت امروزه توصیه نمی‌شود و متخصصین معمولاً تزریق ژلهای موقتی را پیشنهاد می‌دهند. ژل‌ها یا فیلرهای تزریقی ممکن است سنتزی و مصنوعی باشند یا از موادی تهیه شده باشند که شباهت بسیاری به مواد طبیعی موجود در بدن دارند. متخصص ژل را با سوزنی بسیار ظریف در ناحیه مورد نظر تزریق می‌کند.
ماندگاری اثر تزریق ژل، بسته به ژل تزریق شده و ناحیه درمان، معمولاً سه تا هجده ماه است. بنابراین اگر می‌خواهید نتیجه را حفظ کنید، باید تزریق را تکرار کنید.
جراحی زیبایی
جراحی زیبایی به رفع چروک‌های عمقی و افتادگی و شل شدن پوست کمک می‌کند. جراح پوست و بافت‌های نرم صورت را در جراحی لیفت صورت می‌کشد و بالا می‌برد. به این ترتیب صورت صاف‌تر و پوست آن محکم‌تر می‌شود. عمل را می‌توان روی تمام صورت (لیفت صورت کامل) یا روی ناحیه پیشانی (لیفت پیشانی)، پایین صورت و گردن انجام داد.
فرآیند پیر شدن صورت بعد از انجام لیفت صورت به طور طبیعی ادامه پیدا می‌کند. جراحی زیبایی بهترین نتیجه را برای افرادی به دست می‌دهد که پوستشان از خاصیت کشسانی مناسبی برخوردار است و ساختار استخوانی قوی دارند. ممکن است صورت بعد از انجام جراحی لیفت جوان‌تر به نظر برسد، اما برای قضاوت کردن درباره نتیجه نهایی باید شش تا نه ماه صبر کرد. ماندگاری اثر جراحی بیش از 15 سال است. جراحی تهاجمی‌ترین روش است و معمولاً چشمگیرترین نتایج را به دست می‌دهد، اما از دوران نقاهت طولانی و احتمال بروز عوارض نیز نمی‌توان صرف نظر کرد.
تصمیم‌گیری درباره درمان چین و چروک‌ها
تا زمانی که اطلاعات کاملی درباره روش‌های جوانسازی صورت به دست نیاورده‌اید و مزایا و معایب روش‌های مختلف را سبک و سنگین نکرده‌اید، شتابزده تصمیم نگیرید.
مراجعه به متخصص مجرب بسیار مهم است. درمان‌های رفع چین و چروک در مکان‌های بسیاری از کلینیک‌ها گرفته تا سالن‌های زیبایی ارائه می‌شود، اما بعضی از این خدمات از استانداردهای لازم برخوردار نیستند. بدون تردید و خجالت از مختصص انتخابی‌تان درباره مهارت‌ها، مدرک، دوره‌های آموزشی و تجربه‌اش در زمینه درمان مورد نظرتان سوال کنید. مطمئن باشید یک پزشک خوب این اطلاعات را با روی باز در اختیارتان قرار می‌دهد.
هرچند اکثر افراد از نتایج عمل رضایت دارند، اما همواره این احتمال وجود دارد که نتیجه درمان انتظارتان را برآورده نکند. به علاوه فراموش نکنید که پس از هر درمانی احتمال بروز عوارض و خطر وجود دارد. قبل از تصمیم‌گیری برای انجام درمان درباره عوارض جانبی و خطرات احتمالی آن با پزشک معالجتان مشورت کنید.
قبل از آن که برای انجام درمان تصمیم بگیرید، به دقت درباره نتیجه‌ای که امیدوارید از درمان بگیرید، فکر کنید و سعی کنید انتظار واقع‌بینانه‌ای از درمان داشته باشید. به خاطر بسپارید که بعضی درمان‌ها اهداف خاصی دارند و فقط برای رسیدن به نتایجی مشخص طراحی شده‌اند.
- تزریق بوتاکس صرفاً چروک‌های دینامیکی را از بین می‌برد که در اثر حرکت عضلات ایجاد می‌شود.
- تزریق ژل برای از بین بردن خطوط ریز و چروک‌های عمقی‌تر انجام می‌شود، اما نمی‌تواند شل شدن و افتادگی پوست را برطرف کند.
- جوانسازی صورت با لیزر ممکن است تغییراتی را در رنگدانه‌های پوست ایجاد کند، بنابراین لیزردرمانی برای افرادی که پوست تیره دارند، مناسب نیست.
- جراحی زیبایی به افرادی که فقط خطوط ریزی روی صورتشان دارند، توصیه نمی‌شود. جراحی زیبایی صرفاً برای برداشتن پوست شل و افتاده، چربی اضافی و چروک‌های عمقی توصیه می‌شود.
توصیه‌های زیر را نیز به خاطر بسپارید:
- سیگار کشیدن اثرگذاری درمان را کاهش می‌دهد.
- تزریق بوتاکس فقط با دستور پزشک انجام می‌شود.
پیشگیری از ایجاد چین و چروک
چین و چروک‌ها بخشی از فرآیند طبیعی پیری هستند و اجتناب از آنها ممکن نیست، اما با رعایت توصیه‌های زیر می‌توانید تاحدی از ایجاد چین و چروک جلوگیری کنید.
محافظت از پوست در برابر نور خورشید
چین و چروک معمولاً در ناحیه‌هایی مانند صورت، گردن یا پشت دست‌ها ایجاد می‌شود که بیشتر در معرض تماس با نور خورشید قرار دارند. اشعه UV نور خورشید به DNA موجود در سلول‌های پوست این نقاط آسیب می‌زند و باعث پیر شدن پوست و کاهش خاصیت ارتجاعی آن می‌شود. البته همه ما باید مقداری نور خورشید را در طول روز دریافت کنیم، چون پوست از نور خورشید برای تولید ویتامین دی استفاده می‌کند که وجود آن برای تقویت استخوان‌ها ضروری است. بااین حال تماس بیش از اندازه با نور خورشید مضر است. بنابراین اگر قرار است مدتی طولانی زیر آفتاب باشید، حتماً پوستتان را بپوشانید، از ضدآفتاب مناسب استفاده کنید و سعی کنید حتی‌الامکان در سایه قرار بگیرید. کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی را فراموش نکنید. به علاوه بهتر است بدانید که حمام آفتاب برای پوست مضر است.
ترک سیگار
سیگار کشیدن پوست را خشک می‌کند و رگ‌ها را تنگ می‌کند. در نتیجه اکسیژن و مواد مغذی کمتری به پوست می‌رسد و پوست شل می‌شود. بااین توصیف احتمال ایجاد شدن چین و چروک روی صورت سیگاری‌ها در سن پایین کمتر است. غنچه کردن لب‌ها هنگام سیگار کشیدن باعث ایجاد خطوط ریز دور دهان می‌شود.
بنابراین اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید. ترک سیگار هم برای سلامت عمومیتان و هم برای پوستتان خوب است.
سبک زندگی سالمی داشته باشید
با ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگیتان می‌توانید پوستتان را برای مدت طولانی‌تری جوان و شاداب نگه دارید. به علاوه چنین تغییراتی سلامت عمومیتان را نیز ارتقاء می‌دهد.
- تغذیه سالم و متعادل داشته باشید. پوست برای سالم ماندن به ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد.
- آب فراوان بنوشید تا آب و رطوبت مورد نیاز پوست را تامین کنید. همچنین توصیه می‌کنیم هر روز از مرطوب کننده استفاده کنید.
- فعال باشید. ورزش‌های ساده‌ای مانند پیاده‌روی گردش خون را بهبود می‌دهد و باعث می‌شود که اکسیژن بیشتری به پوست برسد.
سوالات متداول
آیا استرس باعث ایجاد چین و چروک می‌شود؟
استرس باعث بروز علائمی روانی و جسمی مانند اختلالات خواب، تحریک‌پذیری و اضطراب می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که استرس در درازمدت چهره را پیرتر از سن واقعی نشان می‌دهد، هرچند سازو کار این تاثیر مشخص نیست. به علاوه برخی افراد برای آرام کردن استرس خود شروع به سیگار کشیدن می‌کنند، استعمال دخانیات به نوبه خود موجب سریع‌تر پیر شدن پوست می‌شود. استرس شدید یا مزمن برای سلامتی مضر است.
انجام دادن ورزش‌های صورت برای رفع چین و چروک مفید است؟
صورت از ترکیب پیچیده‌ای از عضلات پیشانی، گونه‌ها، دور چشم‌ها، چانه و دور لب‌ها تشکیل می‌شود. این عضلات به ما کمک می‌کنند تا حالت مختلفی را به صورتمان بدهیم. عضلات صورت نیز مانند دیگر عضلات بدن به مرور زمان شل می‌شوند و در نتیجه افتادگی صورت شروع می‌شود.
چون ورزش‌های صورت عضلات صورت را تقویت می‌کنند، می‌توان گفت که انجام دادن این حرکات پدیدار شدن چین و چروک‌ها و خطوط ریز روی صورت را به تاخیر می‌اندازد. بااین حال هیچ گونه شواهد قوی و مستدلی برای اثبات این فرضیه وجود ندارد.
خطوط روی پیشانی چه زمانی ایجاد می‌شود؟
ممکن است در آخرین سال‌های دهه سوم زندگی و اولین سال‌های دهه چهارم، یعنی در بازه سنی 27 ـ 33 سال متوجه پدیدار شدن نخستین نشانه‌های خطوط پیشانی بشوید و به تدریج رد پای خطوطی محو روی پیشانیتان آشکار شود. این خطوط به تدریج عمیق‌تر و مشخص‌تر می‌شود، تا جایی که حتی وقتی ابروهایتان را بالا نمی‌برد یا اخم نمی‌کنید، باز هم این خطوط دیده می‌شود. هرچند بالا رفتن سن خطوط روی پیشانی را مشخص‌تر می‌کند، اما برخی قبل از این که نشانه دیگری از پیری روی پوستشان مشاهده شود، با خطوط روی پیشانی مواجه می‌شوند.
خط خنده در چه سنی ایجاد می‌شود؟
اکثر افراد نخستین نشانه‌های پیری پوست را در چهارمین دهه از زندگیشان مشاهده می‌کنند، البته سن مشخص شدن چین و چروک به سبک زندگی و عامل‌های ژنتیک بستگی دارد. چروک‌های عمیق‌تری مانند خط خنده و خطوط دور چشم معمولاً بعد از پشت سر گذاشتن چهل سالگی پدیدار می‌شود. سیگار کشیدن و تماس با نور خورشید فرآیند پیری پوست را تسریع می‌کند، بنابراین اگر می‌خواهید پوستتان را برای مدت طولانی‌تری جوان و شاداب نگه دارید، از سیگار و آفتاب شدید دوری کنید.
