آکنه و جوش می‌تواند یک بیماری طولانی مدت (مزمن) باشد. حتی اگر این جوش‌ها فقط در سال‌های نوجوانی ظاهر شوند، می‌توانند اسکارها یا جای جوش‌های مادام‌العمری را به همراه داشته باشند.
چندین روش مختلف برای کوچک‌تر کردن و کمرنگ‌تر کردن جای جوش‌ها وجود دارد در حالی که این وضعیت در برخی افراد موجب آزار و ناراحتی نمی‌شود، برخی دیگر به خاطر داشتن این اسکارها، خجالت می‌کشند و درصدد مخفی کردن آن‌ها هستند. با توجه به درمان‌های متعددی که می‌توان انجام داد، انتخاب یک جراح زیبایی مجرب و ماهر که از تجربه‌ی کافی در روش‌های متنوعی برای رفع این مشکلات برخوردار باشد، امری مهم است.
انواع جای جوش و آکنه
اسکارهای چکشی یا Ice Pick، اسکار آتروفیک
شایع‌ترین این جای جوش‌ها، اسکارهایی عمیق، باریک، نوک تیز، به قطر تقریباً 2 میلی‌متر هستند که به درم عمیق می‌رسند. این نوع جای جوش روی سطح بازتر هستند و به صورت V شکل در انتهای خود باریک می‌شوند. معمولاً، آن‌ها روی گونه‌ها ظاهر می‌شوند که در گروه‌های کوچک واقع شده و حفره های های کوچک، عمیق و سوراخ شده‌ای را تشکیل می‌دهند. آن‌ها مانند سوراخ‌هایی در یخ و یا کندگی‌هایی بر اثر ضربه‌ی چکش به نظر می‌رسند و دلیل نام‌گذاری‌های آن همین است. از آنجا که اسکار ناشی از این نوع آکنه عمیق است، صاف کردن جای این جوش‌ها با استفاده از روش‌های معمولی برای درمان پوست، کار دشواری است. برای این جای جوش‌ها از روش‌های درمانی استفاده می‌شود که بر لایه‌های عمیق پوست تأثیر می‌گذارد.
اسکار واگنی یا مستطیل (Boxcar Scar)، زخم‌های آتروفیک
این نوع جای جوش نیز به ویژه در مناطق گونه‌ها و شقیقه‌ها متداول است. این جای جوش‌ها زاویه دار هستند، با لبه‌های تیز، به شکل “U” باز شده و اغلب دایره‌ای یا خطی هستند. در صورت رسیدن به عمق 1/0 تا 5/0 میلی‌متر، آن‌ها را کم عمق می‌نامند و با روش‌های لیزر درمانی معمولی که برای تجدید سطح استفاده می‌شوند، با موفقیت درمان می‌شوند. به همین ترتیب، این نوع جای جوش می‌تواند به لایه‌های میانی پوست برسد، یا حتی به اسکارهای عمیق‌تری تبدیل شوند که در عمق پایین در هیپودرم برسند. در هر دو مورد از این دو، به ترکیبی از روش‌ها از جمله روش‌های لیزری و روش‌های بازسازی پوست که بر لایه‌های فوقانی، عمیق یا تمام لایه‌های پوست تأثیر می‌گذارد، نیاز است.
اسکار دره‌ای یا گرد (Rolling Scar)، اسکارهای آتروفیک
در صورت آسیب دیدن لایه های عمیق‌تر پوست، جای جوش‌هایی به شکل موج شکل می‌گیرند پهن، به قطر 4 تا 5 میلی‌متر و کم عمق. در زیر آن‌ها، رشته‌های بافت فیبری قرار دارند که با گذشت زمان لایه‌های بالایی پوست را به پایین می‌کشند و به‌این‌ترتیب موج‌هایی را روی سطح پوست تشکیل می‌دهند. برای اصلاح آن‌ها، عمل جداسازی اغلب در طول درمان استفاده می‌شود.
اسکارهای هایپرتروفیک (برجسته)
به اسکارها و جای جوش‌های غده مانند، ناهموار و برجسته اغلب اسکارهای کلوئیدی گفته می‌شود. آن‌ها به احتمال زیاد در نواحی سینه، پشت، گردن، گونه‌ها و فک شکل می‌گیرند. این اسکارها در نتیجه‌ی آکنه‌های ندولار و کیستیک تشکیل می‌شوند و به دلیل تولید بیش از حد کلاژن می‌باشد، وقتی که جای جوش در بالای سطح پوست ایجاد می‌شود و تمایل دارد که در مدت زمانی طولانی کاهش یابد. در این موارد از تزریق دارو استفاده می‌شود. با استفاده از روش‌های درمانی ترکیبی، نتایج قابل توجهی حاصل می‌شود.
لکه‌های تیره‌ی پس از التهاب، اسکارهای آکنه قرمز یا زود هنگام
پنهان کردن این لکه‌ها سخت است، و قرمزی باعث می‌شود که هم آکنه و اسکارها حتی بیشتر دیده شوند، حتی اگر جوش‌ها بهبود یابد. این جای جوش واقعی نیست فقط لکه‌ی پوستی بعد از التهاب است: لکه‌های صورتی که در صورت آسیب دیدن لایه‌های عمیق‌تر پوست، معمولاً در صورت آکنه کیستیک ندولار ایجاد می‌شوند. لکه‌ی پوستی بعد از التهاب در طی 6 تا 12 ماه رخ می‌دهند وقتی که جوش‌های آکنه بهبود می‌یابد و این دوره‌ی لکه زدن پوست، بخشی از روند التهاب است. این لکه‌ها برای مدت زمان طولانی تری باقی می‌مانند و در صورت عدم درمان، سرانجام رنگ سفیدی از آن‌ها بر جای می‌ماند و به جای جوش تبدیل می‌شود.
اسکارهای جوش چگونه شکل می‌گیرند؟
جای جوش به دلیل ضایعات ناشی از فرآیند التهابی ایجاد می‌شود. التهاب در فولیکول‌های مو به دلیل وجود پروپیونی باکتریوم آکنه (PA) (Propionebacterium acnes) شکل می‌گیرد. در این شرایط واکنش بدن، تولید سریع‌تر گلبول‌های سفید و مولکول‌های التهابی است. گاهی اوقات، پس از بهبودی جوش‌ها، بافت آسیب دیده به وضعیت اصلی خود بر نمی‌گردد. بسته به ماهیت جوش ایجاد شده، محل وقوع آن و منطقه آسیب دیده، لکه‌های تیره پس از التهاب و همچنین اشکال مختلف اسکار ظاهر می‌شوند که می‌توانند دائمی باشند. در موارد شدیدتر و با التهاب بالاتر، وقتی عفونت به لایه‌های عمیق‌تر پوست گسترش می‌یابد، یا به دلیل حساسیت و آسیب پذیری فرد ایجاد می‌شود، این امر منجر به از دست رفتن بافت می‌شود، و یا جای جوش‌های مقعر ایجاد شده یا به دلیل پاسخ ناکارآمد بدن، جای جوش‌ها و اسکارهای هایپرتروپیک تشکیل می‌شوند.
روش پیشگیری از اسکارهای آکنه
آکنه یک بیماری التهابی مزمن پوستی است که حدود 85٪ از جمعیت جوان و تا 5٪ از افراد بالغ و بزرگ‌سال از یک نوع یا نوع دیگر آن رنج می‌برند. مدت زمان طولانی ابتلا به آن، جدا آزار دهنده بودن، با زیباترین سال‌های زندگی فرد همراه است. قبول کردن و کنار آمدن با جای جوش باقی مانده از آن نیز کاری دشوار است زیرا به نظر می‌رسد این جای جوش‌ها برای همیشه باقی می‌مانند. اگرچه در حال حاضر با پیشرفت روش‌های زیبایی و لیزر درمانی پوست، با اعمال روش‌های درمانی پیشرفته، می‌توان بدون باقی ماندن هیچ اثری از آن، از شر جوش و آکنه خلاص شد. نکته اصلی در این امر، تشخیص و درمان آکنه، فهمیدن چگونگی ظهور آن، پیشرفت آن، عوامل همراه آن و شروع یک درمان مناسب آکنه با در نظر گرفتن اشکال مختلف آن است. جدای از این، توجه به راه‌های مراقبت از پوست امری ضروری است تا اقدامات پیشگیرانه‌ای در مقابله با ایجاد جای جوش‌های جدید صورت گیرد. لازم به ذکر است که برای پیشگیری از باقی ماندن جای جوش، باید از فشار دادن جوش‌ها و یا در غیر این صورت زخم کردن آن‌ها جلوگیری کرد. اگر پوست به طور مداوم آسیب دیده و زخم شده باشد، زمان بهبودی جوش طولانی تر می‌شود. ضایعات پوستی عمیق‌تر می‌گردند؛ لکه‌ی پس از التهاب پررنگ‌تر خواهد بود. احتمال باقی ماندن اسکار افزایش می‌یابد. اغلب ممکن است یک عفونت ثانویه ایجاد شود، که فقط باعث تشدید وضعیت ناخوشایند پوست می‌شود.
راه‌های درمان جای جوش و آکنه
پزشک و متخصص شما برای به حداقل رساندن جای جوش‌ها و آکنه بر اساس عوامل زیر، روش‌های خاصی را به شما توصیه خواهد کرد:
- سن، سلامت عمومی و سابقه پزشکی شما
- شدت جای جوش
- نوع جای جوش
- به چه نحوی داروهای مخصوصی که برای شما تجویز شده، درمان‌ها یا روش‌های درمان را دنبال می‌کنید
- نظر یا اولویت شما
درمان مناسب برای آکنه ممکن است به حداقل رساندن جای جوش کمک کند. اما برخی از روش‌ها ممکن است بیشتر از سایر روش‌ها، در به حداقل رساندن هرگونه اسکار آکنه کمک کنند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
کرم‌های موضعی
کرم‌های دارای رتینوئیدها یا سیلیکون نیز می‌توانند به کاهش ظاهر جای جوش کمک کنند.
درم ابریژن
این روش درمانی ممکن است برای به حداقل رساندن اسکارهای کوچک، بی نظمی‌ها و ناهمواری‌های خفیف بر روی سطح پوست، اسکارهای جراحی و جای جوش و آکنه مورد استفاده قرار گیرد. این روش شامل از بین بردن لایه‌های بالایی روی پوست با یک دستگاه الکتریکی است که پوست را خراشیده (ساییده) می‌کند. هنگامی‌که پوست بعد از این روش بهبود می‌یابد، سطح آن نرم‌تر و شاداب‌تر به نظر خواهد رسید. معمولاً بین 5 تا 7 روز باید در خانه بمانید تا پوستتان بهبود یابد. میکرودرم ابریژن یک گزینه کم تهاجمی است. این روش در یک سری از جلسات درمانی انجام می‌شود که به یک مدت زمان بهبودی یکسانی نیاز ندارند.
لایه برداری یا پیلینگ شیمیایی
از لایه برداری‌های شیمیایی اغلب برای به حداقل رساندن پوست آسیب دیده بر اثر آفتاب، چند رنگ بودن پوست (رنگدانه) و اسکارهای سطحی استفاده می‌شود. در این روش لایه بالایی پوست با یک ماده شیمیایی که بر روی پوست اعمال می‌شود، برداشته می‌شود. با برداشتن لایه‌ی بالا، پوست بازسازی می‌شود. این روش اغلب ظاهر پوست را بهبود می‌بخشد.
تزریق فیلر یا ژل
این فیلرها در زیر پوست تزریق می‌شوند تا کلاژن طبیعی از بین رفته بدن را جایگزین کنند. فیلرها یا ژل‌های پوستی تزریقی به طور کلی برای درمان چین و چروک، جای جوش‌های گود شده و خطوط صورت استفاده می‌شوند. اثر بیشتر ژل‌ها کوتاه مدت (موقت) است. آن‌ها حدود 6 تا 18 ماه دوام خواهند داشت.
پانچ پوست
پانچ گرفت‌ها، پانچ های پوستی کوچکی هستند که برای جایگزینی پوست زخم شده استفاده می‌شوند. در این روش، برای از بین بردن جای جوش، سوراخی در پوست ایجاد می‌شود. سپس جای آن را با پوست بدون اسکار (اغلب از قسمت پشت گوش) پر می‌کنند. پانچ‌های پوستی می‌توانند به درمان اسکارهای عمیق آکنه کمک کنند.
برش زیر جلدی
در این روش از یک پروب جراحی برای جدا کردن پوست و جای جوش استفاده می‌شود. با این کار، پوست بالا می‌آید. با گذشت زمان ، سطح اسکارهای آکنه‌ی گود شده صاف می‌شود.
تزریق چربی از بدن خود بیمار (اتولوگ)
در این روش درمانی از چربی گرفته شده از محل دیگری در بدن شما استفاده می‌شود و آن را به پوستتان تزریق می‌کنند. این چربی در زیر سطح پوست قرار می‌گیرد تا جای جوش‌ها و اسکارهای گود شده را بالاتر بیاورد . از این روش برای اصلاح نقص عمقی پوست ناشی از اسکار آکنه کیستیک و ندولار استفاده می‌شود. چربی تزریق شده ممکن است طی مدت چند ماه مجدداً در پوست جذب شود. بنابراین ممکن است نیاز باشد که این روند تکرار شود.
تزریق دارو
این تزریق‌ها معمولاً تزریق موضعی یا داخل زائده‌ای نامیده می شوند. این روش شامل تزریق دارویی، معمولاً یک استروئید، است که مستقیماً به یک اسکار برجسته تزریق می‌شود. این کار باعث می‌شود که جای جوش صاف و یکنواخت شود. معمولاً این روش در طی چند جلسه درمانی انجام می‌گیرد.
کرایوتراپی
این درمان بافت اسکار را منجمد می‌کند و باعث از بین رفتن آن می‌شود و در نهایت فرو می‌ریزد. گاهی اوقات از این روش به همراه تزریق موضعی در اسکار استفاده می‌شود. یکی از خطرهای احتمالی کرایوتراپی، روشن شدن پوست است. این باعث می‌شود منطقه درمان شده از پوست اطراف روشن‌تر شود.
نیدلینگ پوست
نیدلینگ یا میکرونیدلینگ پوست برای درمان اسکارهای آکنه بسیار توصیه می‌شود. پزشکان گزینه‌های مختلفی را ارائه می‌دهند که به‌طور بخصوصی برای هدف قرار دادن زیر گروه‌ها و عمق‌های اسکار طراحی شده‌اند. در این روش، میکرو کانال‌هایی ایجاد می‌شود که باعث جوان‌سازی پوست می‌شوند و می‌توانند بافت اسکار موجود در هر درجه‌ای را از بین ببرد. این کانال‌ها تولید و توزیع کلاژن جدید را تقویت کرده که به‌تدریج پوستی سالم، ضخیم‌تر و محکم‌تری را در مناطق آسیب‌دیده تشکیل می‌دهد. این روش باعث کاهش چشمگیری در عمق و ظاهر جای جوش و اسکار می‌شود و سطحی صاف و حتی نرم را بر روی پوست ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی تکنیک میکرونیدلینگ پوست معمولاً ناچیز است و می‌تواند شامل تورم، پوسته شدن و کبودی خفیف باشد. خطر عفونت بعد از این درمان بسیار بعید است زیرا میکرو کانال‌های ایجاد شده معمولاً در عرض چند دقیقه بسته می‌شوند.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن برای جای جوش خفیف مناسب است، اما برای همه درجات اسکار نیز مناسب است. میکرودرم ابریژن یک روش مؤثر برای کمک به کاهش ظاهر لکه‌های قهوه‌ای تیره و قرمز است که در اثر آکنه به وجود می‌آیند و همچنین می‌تواند برای تقویت اثربخشی روش میکرونیدلینگ پوست نیز استفاده شود. میکرودرم ابریژن همچنین در از بین بردن کثیفی و چرک‌هایی که باعث احتقان و بسته شده پوست می‌شوند که می‌تواند منجر به ایجاد جای جوش شوند، مؤثر عمل می‌کنند.
این روش غیرتهاجمی بسیار محبوب و پرکاربرد است و نیازی به دوره‌ی نقاهت ندارد.
لایه‌برداری لیزری و نور درمانی پوست
در لایه برداری لیزری پوست، از پرتوی نور پر توان برای سوزاندن پوست آسیب دیده استفاده می‌شود. از این روش ممکن است برای به حداقل رساندن چین و چروک و جای جوش‌های ظریف و خفیف استفاده شود. می‌توان از یک لیزر رنگی پالس دار در خصوص درمان جای جوش های برآمده استفاده کرد. برای افراد دارای پوستی روشن‌تر، نور پالسی شدید می‌تواند یکی دیگر از گزینه‌های درمانی باشد. لیزر درمانی، ترمیم پوست و بازسازی پوست را بدون اینکه بیمار دچار گرما و درد و ناراحتی شود، تسریع کند و این امر آن را به گزینه‌ای بسیار مؤثر برای رفع اسکار آکنه تبدیل کرده است. در لیزر درمانی، یک پرتوی لیزری ملایم به مناطق جای جوش و آکنه ساطع می‌شود و در پوست اثر می‌کند تا به‌طور طبیعی یک واکنش درمان کننده‌ای را در بدن تحریک کند و باعث ترمیم سلول و تولید کلاژن می‌شود. این روش بافت ناهموار، تورفتگی‌ها و بافت‌های برآمده شده را به طور مؤثری ترمیم می‌کند. لیزر گزینه مناسبی برای از بین بردن جای جوش و آکنه است، زیرا این لیزر بافت اسکار قدیمی و همه‌ی درجات آسیب را مورد هدف قرار می‌دهد.
کدام روش برای درمان جای جوش و آکنه بهتر است؟
طبقه بندی به کار رفته، مؤثرترین روش‌های درمانی یا ترکیباتی از آن‌ها را برای انواع مختلف اسکار و جای جوش برای دستیابی به بهترین نتایج معین می‌کند. این روش‌های درمانی برای هر فرد بسته به میزان شدت آسیبی شخصی‌سازی می‌شوند، این روش‌ها از لایه‌برداری لایه‌های بالایی – میانی پوست شروع شده و شامل اقداماتی برای تقویت بازسازی و ترمیم لایه‌های عمیق پوست؛ بازسازی همه لایه‌های پوست توسط لیزر فرکشنال؛ استفاده هم‌زمان از فیلرهای تثبیت‌شده می‌باشد؛ و در پایان کار، با لایه برداری پوست یا مداخلات جراحی خاتمه می‌یابد.
درمان اسکارهای آکنه چه مدت طول می‌کشد؟
از چند ماه تا یک سال این مدت زمان مستقیماً تحت تأثیر فرم جای جوش، نحوه ظاهر شدن آن‌ها و مدت زمان باقی ماندن این وضعیت قرار دارد.
آیا بعد از درمان، مراقبت خاصی از پوست لازم است؟
توصیه می‌شود حداقل 3 هفته قبل و بعد از درمان از قرار گرفتن در تابش مستقیم نور خورشید خودداری کنید، دستورالعمل‌های پزشک برای مراقبت از پوستتان بعد از عمل را رعایت کنید.
پس از صاف کردن اسکار آکنه، بهبودی پوست دائمی خواهد بود. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که همچنان پوست خود را تغذیه کرده و از نتایج به دست آمده لذت ببرید، از محصولات معمولی و روزانه‌ی مراقبت از پوست یا مواردی که توسط پزشک تجویز شده استفاده کنید.
بهترین زمان برای شروع درمان جای جوش و آکنه چه موقع است
بهترین زمان برای شروع درمان جای جوش چیست زمانی باشد که مدت‌ها از ظاهر شدن جوش‌ها گذشته است یا درست بعد از جوش زدن باید درمان را شروع کرد؟ هرچه زودتر شروع به جلوگیری از اسکار زدن کنید، نتایج بهتر خواهند بود.
اسکارهایی که طی 6 ماه گذشته شکل گرفته‌اند، اخیراً ایجاد شده تلقی می‌شوند. در طی این دوره، ملایم‌ترین اقدامات و روش طبیعی عبارت‌اند از تزریق مواد فعال بیولوژیکی، اسید هیالورونیک و عصاره‌های گیاهی به پوست و هیپودرم، و همچنین روش‌های درمانی با استفاده از مزوتراپی. بیوروالیزاسیون (احیای طبیعی پوست)؛ ترکیبی از آلفا و بتا هیدرو کسی. TCA؛ و روش‌های دیگر شامل اسیدهای آلی؛ لایه‌برداری، ترغیب سنتز کلاژن. Omnilux Revive 633 nm، نوردرمانی با نور ال آی دی قرمز یا سایر درمان‌ها با کلاژن، بهبود سلول‌های التهابی آکنه و تحریک تولید کلاژن جدید؛ روش‌های لیزری.
با ترکیب درمان‌ها و روش‌های مراقبت پوستی از جمله روش‌های لیزری، میوه و اسید هیالورونیک و مواد فعال، کلاژن آسیب دیده در مناطق جای جوش احیا می‌شود. علاوه بر این، پوست با مواد فعال بیولوژیکی و کوکتل‌های ویتامینه تغذیه می‌شود. برنامه‌ی مراقبت روزانه برای پوست‌های مستعد آکنه، با اطمینان از تأثیری قوی‌تر و همچنین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ظهور جوش‌های جدید به‌صورت فردی ایجاد می‌شود.
